بیماری که سلامتی تان را تباه می کند؛
فشار خون بالا؛ قاتل خاموش اما قابل کنترل/ خوراکی هایی که باعث مرگ و ناتوانی می شود
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۵۸
کد مطلب: 17813
کارشناس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: بیماری فشارخون بالا که به دلیل بی علامت بودن به آن قاتل خاموش می گویند، اولین عامل خطر مرگ و ایجاد ناتوانی در جهان و ایران است.
وی با بیان این که بیماری فشارخون بالا اولین عامل خطر مرگ و ایجاد ناتوانی در جهان و ایران است، ادامه داد: این عامل خطر تا حدود زیادی قابل پیشگیری و البته قابل کنترل است. حدود ۲۲.۴ درصد زنان و ۲۱ درصد مردان ۱۸ سال و مبتلا به بیماری پرفشاری خون هستند.
به گفته فیروزکوهی، در سنین مختلف درصدهای متفاوتی را شامل می شود، به طوری که در افراد کمتر از ۳۵ سال قریب به ۱۴ درصد، در افراد ۳۵ تا ۴۴ سال قریب به یک ششم مردم و در افراد ۴۵ تا ۵۴ سال حدود یک سوم، در سنین ۵۵ تا ۶۴ سال حدود نیمی از مردم، در سنین ۶۵ تا ۶۹ سال قریب به ۶۰ درصد در افراد بالای ۷۰ سال حدود ۶۴ درصد از افراد به این بیماری و عامل پرخطر مبتا هستند.
وی اذعان کرد: متاسفانه میزان آگاهی مردم از این بیماری در سطح پایین قرار دارد و کمتر از نیمی از مبتلایان از درمان مناسب و مستمر برخوردار می شوند، در جهان سالانه ۱۰.۴ میلیون نفر به علت بالا بودن فشارخون می میرند و ۲۱۸ میلیون سال ناتوانی و مرگ زودرس ناشی از آن به جا می ماند.
این کارشناس افزود: مهمترین دلیل این مرگ و ناتوانی، رژیم غذایی نامناسب و مصرف بالای نمک است که اولین عامل در ایجاد بیماری پر فشاری خون محسوب می شود. بعد از آن مصرف پایین حبوبات، غلات، میوه ها و سبزی ها مسئول این مرگ ها و ناتوانی ها هستند.
فشارخون بالا؛ بی علامت و شایع
وی با بیان این که فشارخون بالا علی رغم آن که به آسانی تشخیص داده می شود، غالباً بی علامت و بسیار شايع است و در صورتی که کنترل نشود منجر به عوارض مرگباری می شود، گفت: از آن جا كه فشارخون بالا بدون علامت است، بهترین راه شناسایی آن اندازه گیری فشارخون است.
فیروزکوهی اضافه کرد: در اندازه گیری فشارخون باید شرایطی مربوط به فرد گیرنده فشارخون، فرد معاينه شونده، محیط و تجهيزات رعایت شود تا دقت و صحت اندازه گیری و میزان فشارخون مورد تایید باشد.
به گفته وی، با برآورد نادرست مقادير فشارخون، عده اي از بيماران مبتلا به فشارخون بالا در زمره افراد طبيعي و عده اي از افراد سالم به عنوان بيمار شناسايي می شوند و تحت درمان و عوارض ناشي از آن قرار مي گيرند، بنابراین باید به اندازه گیری دقیق و با روش صحیح فشارخون توجه ویژه داشت.
این کارشناس اظهار کرد: براي اين كه خون در شريان هاي اعضاي بدن جاري شود و مواد غذايي را به اعضاي مختلف بدن برساند، نياز به نيرويي دارد كه خون را به گردش درآورد، اين نيرو فشارخون ناميده مي شود و مولد آن قلب است، قلب به طور مداوم خون را به داخل شرياني به نام آئورت و شاخه هاي آن كه مسئول رساندن اكسيژن و مواد غذايي به تمام اعضاي بدن هستند، پمپ مي كند.
وی اذعان کرد: فشارخون به دو عامل مهم بستگي دارد، یکي برون ده قلب يعني مقدار خوني كه در هر دقيقه به وسيله قلب به درون شريان آئورت پمپ مي شود و عامل ديگر مقاومت رگ است، يعني مقاومتي كه بر سر راه خروج خون از قلب در رگ ها وجود دارد، با تغيير برون ده قلب يا مقاومت رگ، مقدار فشارخون تغيير می کند.
فیروزکوهی افزود: از آنجا كه پمپ كردن خون توسط قلب به داخل شريان ها ضربان دار است، فشارخون بين دو سطح حداكثر و حداقل در نوسان است. در زماني كه قلب منقبض مي شود، خون وارد شريان ها شده و فشارخون به حداكثر مقدار خود مي رسد كه به آن سيستول مي گويند و در زمان استراحت قلب كه خون وارد شريان ها نمي شود، با خروج تدريجي خون، فشارخون به حداقل مقدار خود مي رسد كه دياستول نام دارد.
تاثیر عوامل مختلف و شرایط بر فشارخون
وی با بیان این که فشارخون یک پدیده همودینامیک است که تحت تاثیر عوامل زیادی قرار دارد، اظهار کرد: تاثیر این عوامل و شرایط بر فشارخون مهم است و اغلب سبب افزایش آن به بیش از 20 میلی متر جیوه می شوند، فشارخون در طول روز تحت تاثير عوامل مختلفي از جمله وضعيت بدن، فعاليت مغز، فعاليت گوارشي، فعاليت عضلاني، تحريكات عصبي، تحريكات دردناك، مثانه پر، عوامل محيطي مثل دماي هوا و ميزان صدا، مصرف دخانيات، الكل، قهوه و دارو تغيير مي كند.
این کارشناس ادامه داد: فشارخون بالا در نتيجه افزايش بيش از حد طبيعي جريان خون بر ديواره شريان ها ايجاد و به دو نوع اولیه و ثانويه تقسيم مي شود که در نوع اوليه كه ۹۰ درصد تا ۹۵ درصد موارد را شامل مي شود، افزايش فشارخون علت کاملا مشخصي ندارد، ولي عوامل خطري مانند زمينه ارثي و خانوادگي فشارخون بالا، مصرف بي رويه نمك، چاقي و ديابت در آن نقش مهمي دارند.
به گفته وی، در نوع ثانويه تقريباً علت تمام انواع فشارخون تغيير در ترشح هورمون ها يا كاركرد كليه هاست و مي تواند ناشي از يك بيماري زمينه اي مانند كم كاري و پر كاري تيروئيد، فئوكروموسيتوم، تومورهاي ديگر غدد فوق كليوي، كواركتاسيون آئورت و.... باشد، در صورت درمان به موقع اين بيماری ها به طور معمول فشارخون به مقدار طبيعي بر مي گردد.
فیروزکوهی اضافه کرد: در حالی که داشتن یک فشار طبیعی برای بر قراری جریان بافتی در سطح مویرگ ها برای زنده ماندن حیاتی است، فشار خون بالاتر از طبیعی خود موجب عوارض کشنده ای است و عوارض مهمي به دنبال دارد. فشارخون بالا یکی از عوامل خطرساز بيماري هاي عروق كرونر قلب است و علاوه بر قلب سكته و نارسايي قلبي به اعضاي حياتي مهم ديگري مثل مغز، كليه و چشم آسيب جدي مي رساند.
وی گفت: به دليل اينكه فشار خون بالا علامت ندارد، تنها راه براي پي بردن به مقدار فشارخون هر فرد، اندازه گيري آن است، چرا مقدارش در هر فرد یکی از مهمترين علائم حياتي است.
افرادي كه فشارخون آنها در محدوده بالاست
این کارشناس اضافه کرد: افرادي كه فشارخون آنها در محدوده پيش فشارخون بالاست، در معرض خطر افزایش این بیماری هستند، در افراد مبتلا به بیماری قلبی، کلیوی، سکته مغزی و دیابت میزان فشارخون طبیعی باید مانند افراد عادی در نظر گرفته شود.
وی با بیان این که فقط پزشک می تواند تاييد كند فرد به بيماري فشارخون بالا مبتلاست، اظهار کرد: اغلب پزشکان قبل از این که در این باره تصمیم بگیرند، چندین بار در روزهای مختلف فشار خون فرد را کنترل می کنند، اگر فرد فشارخون بالا داشته باشد، لازم است به طور منظم فشارخون خود را اندازه گيري کند و زير نظر پزشک تحت درمان قرار گيرد.
به گفته فیروزکوهی، فشارخون پایین نیز زمانی رخ می دهد که فشار سیستول کمتر از ۹۰ ميليمتر جيوه باشد و فشار دياستول هم پايين تر از ۶۰ میلی متر جيوه یا ۲۵ میلی متر جیوه کمتر از مقدار فشارخون طبيعي هر فرد باشد، این بیماری گاهي نشانه ای از موارد جدی مثل شوک است که یک وضعیت تهدید کننده زندگی محسوب می شود.
وی تصریح کرد: اگر فرد سرگيجه، یا احساس ضعف و بي حالي دارد و فشارخون وي هم كمتر از حد طبيعي است، بايد فوری با پزشک خود تماس بگیرد، با ملاحظه جدول فوق معلوم می شود که کمی بی دقتی در اندازه گیری فشار ها می تواند در مقدار فشارخون و دسته بندی آن تغییر ایجاد کند.
این کارشناس تاکید کرد: اگر فشارخون بالا به موقع شناخته و به موقع درمان و كنترل شود، مي توان بسياري از عوارض آن را پيشگيري كرد. اما به طور معمول بی علامت است و به همین دلیل به آن قاتل بی صدا یا خاموش می گویند و به علت عوارض جانبي جدي اش، تنها راه پي بردن به آن، اندازه گيري منظم فشارخون در هر فرد است.
انتهای پیام/
