امتیاز مثبت

تاریخ انتشار : دوشنبه ۹ فروردين ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۴۱

کد مطلب: 3883

به گزارش پایگاه خبری لادیز؛آسياب سياه جنگل در استان سيستان و بلوچستان، شهرستان  ميرجاوه، دهستان تمين؛ در ضلع جنوب شرقي روستاي سياه جنگل، در حاشيه سمت چپ جاده اصلي آسفالت سياه جنگل تمين، واقع شده است.
اين اثر در منطقه اي نيمه كوهستاني با كوه هايي كم ارتفاع كه در واقع ميتوان عنوان تپه نيز به آنها اتلاق نمود، واقع شده است، اين منطقه را ميتوان دروازه ورود به حوزه كوهستاني تفتان محسوب نمود كه از آب و هوايي معتل برخوردار است در جنوب اين روستا بستر يك رودخانه فصلي واقع شده است كه حاشيه آن توسط اهالي به زير كشت رفته است رودخانه دائمي در منطقه وجود نداشته و آب مصرفي و كشاورزي مردم از چشمه، چاه و قنات تأمين مي شود، محل مظهر يك قنات نيز امروزه در كنار اين اثر وجود دارد كه آب آن به مصرف كشاورزي روستا مي رسد، پوشش گياهي منطقه به واسطه قنات هاي پرآب، نسبتاً غني بوده و باغهاي متعددي در حاشيه روستا ايجاد شده اند.
مجموعاً 5 آسياب در دهستان تمين شناسايي شدند و وجود دارند كه اين اثر يكي از اين 5 آسياب است، اين اثر عبارت است از بقاياي نيمه خراب ساختمان و اجزا يك آسياب كوچك روستايي كه در دهانه مظهر يك قنات ساخته شده است،  اجزا اصلي آسياب عبارتند از: 1- جوي انتقال آب به آسياب 2- تنوره 3- چرخ آسياب 4- سنگ آسياب 5- محفظه ريختن گندم در سنگ آسياب 6- اتاق آسياب
جوي انتقال آب: با توجه به متروكه شدن آسياب و انجام تغيراتي در اراضي پيرامون آن از جمله احداث يك استخر آثار چنداني از جوي انتقال آب اين آسياب باقي نمانده است. با توجه به اينكه آب آسياب از يك قنات تأمين مي شود كه مظهر آن در فاصله 10 متري جنوب اثر واقع شده است؛ جوي انتقال آب كوتاه بوده و به صورت ساده و بدون ساخت خاصي ايجاد شده است. هم اكنون فاصله بين تنوره و جوي آب تخريب شده و اتصال آب به آسياب از بين رفته است.
تنوره: تنوره عبارت است از فضايي استوانهاي كه معمولاً چسپيده به اتاق اصلي آسياب است. آب مورد نياز آسياب از جوي آب وارد تنوره شده و از آنجا با فشار به سمت پره هاي چرخ آسياب هدايت مي شود، دهانه خروجي آب تنوره كوچك بوده و به همين دليل چنانچه ميزان آب ورودي به تنوره از حد معيني بيشتر شود، آب اضافي در فضاي استوانه اي شكل تنوره كه درواقع مخزن آب اضافي ورودي به آسياب محسوب مي شود جمع شده و اين عامل باعث مي شود كه آب با فشار بيشتري به سمت پره هاي آسياب حركت كند و با قدرت 3 متر است. سطح داخلي و بيروني / بيشتري آن را بچرخاند. قطر دهانه تنوره اين آسياب 2 متر و عمق آن  3/5تنوره با سيمان اندود شده است.
چرخ آسياب: چرخ آسياب در فضاي زير اتاق آسياب (آسيابان) واقع شده و هنوز به صورت نسبتاً سالمي در جاي خود قرار دارد، جنس چرخ از چوب است و پره هاي آن با مفتول هاي فلزي دور محور آن محكم شده اند.
سنگ هاي آسياب: بقاياي دو سنگ آسياب زيرين و رويي در محل باقي مانده است. قطر سنگها 75سانتيمتر است، ضخامت سنگ زيرين 15 و سنگ رويي 10 سانتيمتر است، سنگها از جاي خود جابجا شده و يكي از آنها شكسته است، سطح زيرين سنگها ناهموار و سطح رويي آنها صاف است. يكي از سنگهاي مذكور داراي تزيينات كنده به شكل خط مواج در حاشية بالايي است و در حال حاضر به جز يك سنگ، ساير سنگها در جاي اصلي خود قرار ندارند.
محفظه ريختن گندم در سنگ آسياب: اين محفظه كه از جنس فلز(حلبي) است به مانند قيف عمل كرده و كار ريختن گندم و ساير حبوبات براي آسياب شدن بين سنگهاي آسياب را بر عهده دارد، اين محفظه نيز سالم بوده و در گوشهاي از اتاق آسياب (آسيابان) افتاده است.
اتاق آسياب (آسيابان): اتاق آسياب (آسيابان) فضايي است كه سنگهاي آسياب در آن قرار گرفته و در واقع بخش اصلي آسياب است كه در آن گندم آرد مي شود. اين اتاق داراي ابعاد9 در 4 متراست و یک پنجره کوچک 50در   50 سانتيمتر در آن تعبيه شده است كه تأمين روشنايي و تهويه فضاي داخل آسياب را بر عهده دارد. ارتفاع اين اتاق تا سقف 2 متر است، سقف اتاق به صورت ساده و با شاخه هاي نخل و برگ درختان پوشيده شده و روي آن كاهگل شده است،  هم اكنون بخش هاي از سقف آسيب ديده و در چند نقطه تخريب 3 متر ميباشد، مصالح ساختماني اثر عبارت است از سنگهاي كوچك، بدون شكل و تراش نخورده كه به صورت ساده و بسيار اوليه در بناي ساختمان به رفته اند و سطح بيروني آنها با ملاط گل اندود شده است.
بناي اصلي آسياب طبق اظهار مردم روستا متعلق به اوايل دوران پهلوي بوده و تا 30 سال پيش سالم و فعال بوده است به مرور زمان و با واسطه عوامل مختلف از جمله كم شدن آب و به تبع آن كم شدن محصولات كشاورزي و مهمتر از آن صنعتي شدن فرايند توليد آرد توسط كارخانه هاي صنعتي، اين آسياب و چندين آسياب ديگر در منطقه تعطيل شده و به حال خود رها شده اند.
مالكيت اين اثر متعلق به همه مردم روستا بوده و با توجه به اينكه اين اثر هم اكنون درحاشيه جاده ورودي روستا و جاده اصلي تمين-ميرجاوه واقع شده، در خطر تخريب و نابودي كامل قرار دارد.