از این نقطه نظر موضع ترکیه از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است؛ برای درک موضع اخیر ترکیه در ارتباط با حملات اخیر شاید بازبینی موضع رسمی آنکارا از زمان آغاز بحران در سوریه مفید باشد.
موضع رسمی آنکارا از زمان آغاز بحران در سوریه و در زمان تصدی وزارت خارجه این کشور از سوی احمد داود اوغلو مبتنی بر کناره گیری اسد از قدرت، همکاری با غرب و در رأس آن آمریکا در سوریه برای ایجاد مناطق امن و حمایت از ارتش آزاد سوریه برای انتقال قدرت بوده است. اما سیر حوادث و اشتباه محاسباتی آنکارا در مقاطع مختلفی از بحران سوریه سبب شد تا موضع آنکارا دچار تغییرات تاکتیکی و نه راهبردی شود.
ساقط کردن هواپیمای روسی با احتساب حمایت ناتو و آمریکا از این عمل آنکارا، تاکید بر کناره گیری بشار اسد از قدرت، حمایت تمام قد از ارتش آزاد سوریه به عنوان آلترناتیو بشار اسد در دوره انتقالی قدرت، غفلت از حمایت عربستان و امارات از حضور "پ.ی.د" در شرق فرات به عنوان بخشی از پروژه غربی- صهیونیستی از جمله اشتباهات آنکارا بود که نهایتا این کشور را در زمین بازی سوریه به انزوا برد.
وقوع کودتای نافرجام 15 جولای، درگیریهای گسترده با گروه تروریستی "پ.ک.ک" و نیز بمب گذاریهای گسترده در داخل خاک این کشور نهایتا رهبران ترکیه را به اتخاذ تصمیمی جدی برای رهایی از انزوا در سوریه و منطقه متقاعد کرد.
نخستین اقدام در این زمینه نامه عذرخواهی آنکارا از مقامات روسی برای ساقط کردن هواپیمای این کشور توسط نیروی هوایی ترکیه بود. با ارسال این نامه میتوان گفت یخ روابط دو کشور شروع به آب شدن کرد؛ البته انعطاف مثال زدنی مسکو در برخورد با این مساله ستودنی بود.
نخستین اقدام نظامی آنکارا برای ورود به خاک سوریه پس از پیشرویهای تروریستهای "پ.ی.د" با حمایت واشنگتن به سمت دریای مدیترانه و تلاش برای رسیدن به آبهای آزاد، با عنوان عملیات سپر فرات نیز برای اولین بار با چراغ سبز روسیه صورت گرفت.
میتوان گفت این همکاری نزدیک نقطه عطفی برای آغاز همکاریهای مسکو، آنکارا و تهران در خاک سوریه شد که با رایزنی روسیه با ایران و نهایتا سلسله نشستهای آستانه تداوم یافت. نشست سوچی با عنوان " کنگره گفتگوی ملی" و همچنین نشست استانبول نقطه اوج همکاریهای ایران، روسیه و ترکیه برای تعیین نقاط عاری از درگیری و برپایی پایگاههای نظامی نظارتی برای کاهش درگیریها به عنوان دولتهای گارانتور آتش بس بوده است.
اما دو نکتهای که شاید به دلایلی در طول این چند سال و در سیر تحولات از دید بسیاری از مخاطبین مغفول مانده است. اولا حضور موازی و حمایت آنکارا از نشستهای ژنو به رهبری غرب و در ارتباط با بحران سوریه بوده و نکته دوم و بسیار مهم تاکید آنکارا بر کناره گیری بشار اسد از قدرت حتی در زمان حضور در نشستهای آستانه بوده است.
با عنایت به این دو موضوع به راحتی میتوان به این نتیجه رسید که همکاری آنکارا با مسکو و تهران (نه دمشق) تنها یک همکاری تاکتیکی و نه راهبردی و برای خروج از انزوا و نیز اعمال فشار بر غرب برای عقب نشینی از مواضع خود در حمایت از "پ.ی.د" بوده است. کما اینکه دولت ترکیه در عملیات شاخه زیتون که باز با چراغ سبز مسکو صورت گرفت توانست تا حدی آمریکا و غرب را در مورد حمایت از تروریستها در شرق فرات عقب براند و اظهارات تیلرسون برای همکاری با ترکیه در منبیج و شرق فرات گویای این مطلب بود.
با نگاه به حوادث سوریه در سالهای گذشته و نیز موضع رسمی آنکارا درباره دولت رسمی سوریه به راحتی میتوان دریافت که حمایت آنکارا از حملات موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه چندان هم دور از انتظار نبوده است. امروز ترکیه با تکیه بر همکاریهای مسکو و تهران موقعیت خود را نسبت به دو-سه سال گذشته در میدان جنگ سوریه و حتی میز مذاکرات ارتقا بخشیده است و از سوی دیگر همپیمانان استراتژیک این کشور در ناتو امروز با حمله به دمشق آرزوی ترکیه برای کناره گیری اسد را دوباره زنده کردهاند.
اظهارات اردوغان در فردای حملات موشکی به سوریه با عنوان: "امیدواریم تمام دنیا علیه رژیم اسد متحد شود و آنکارا قصد ندارد از ۳ چیزدست بکشد: اتحاد با آمریکا، شراکت با روسیه و همکاری با ایران." یکبار دیگر این نکته را اثبات کرد که آنکارا سعی دارد با حفظ روابط خود با روسیه و ایران در سوریه، و نیز تقویت جایگاه ارتش آزاد سوریه به عنوان نماینده جامعه اهل سنت سوریه و تنها اپوزیسیون موجود در مقبل بشار اسد در واقع خود را برای دوره انتقال قدرت آماده کرده و سهم خود را با تکیه بر اکثریت سنی موجود در سوریه در میز مذاکرات افزایش دهد.
گواه این ادعا عدم پذیرش دیدار مستقیم با بشار اسد در طول این چند سال و علی رغم فشارهای وارده وانزوای بیش از حد آنکارا بوده است. حتی دیدار دوغو پرینجک رهبر حزب وطن ترکیه با بشار اسد و پیشنهادات وی به رهبران آنکارا برای دیدار مستقیم با سران دمشق، نتوانست موضع راهبردی آنکارا از زمان آغاز بحران در سوریه را تغییر دهد.